Stary człowiek i morze to prosta i krótka opowieść o wiekowym rybaku, który wyprawia się na połów. Jego wyprawa przeobraża się w zaciętą walkę, z której wychodzi zwycięsko, udowadniając, że człowiek ma w sobie ogromne pokłady siły i wytrzymałości, o które nawet się nie podejrzewał.
Opowiadanie Hemingwaya jest w gruncie rzeczy hymnem dla człowieczeństwa. Samo postępowanie rybaka Santiago budzi uznanie: to, z jakim szacunkiem odnosi się do swojej zdobyczy, to, jak z pokorą traktuje potężną siłę żywiołu, to, jak wielką ma świadomość siebie, nie ulega jednak zgorzknieniu z powodu wieku. Nie popada w gnuśność, chociaż pod względem fizycznym jest mniej sprawny niż w młodości.
Santiago uosabia zwycięstwo ducha nad materią. Kibicujemy z całych sił jego walce o zwycięstwo, widząc w nim wzór i dowód na to, że jeśli naprawdę się zaprzeć, naprawdę wierzyć i działać, można osiągnąć niemal wszystko.
W przypadku lektury Stary człowiek i morze test wiedzy odświeża te emocje i zachęca do snucia refleksji niemal z taką mocą, jak samo opowiadanie. Dzięki temu przesłanie utworu Hemingwaya mocno i wyraźnie utrwala się w pamięci, służąc za wskazówkę postępowania na przyszłość.
